Oprócz oczywistych skutków emocjonalnych, taka tragedia może też wpłynąć na sytuację materialną najbliższej rodziny. Pewną formą wsparcia w tym wypadku może okazać się odszkodowanie za śmierć osoby bliskiej.
Odszkodowanie takie przysługuje bliskim zmarłego na mocy art. 446 § 3 Kodeksu Cywilnego, który mówi: „Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej”.Artykuł ten wyraźnie stwierdza, że świadczenie takie jest możliwe do wypłacenia jedynie gdy nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej bliskich. W praktyce chodzi o sytuacje, w których rodzina pozostała bez środków na np. wychowanie dzieci czy utrzymanie gospodarstwa domowego, zwłaszcza gdy zmarły utrzymywał rodzinę. Odszkodowanie to może również pokryć koszty leczenia rodziny (np. wizyt u psychologa, by pomóc rodzinie powrócić do zdrowia po utracie bliskiego).
Kto może się domagać odszkodowania i zadośćuczynienia?Ustawodawca nie wprowadził definicji najbliższego członka rodziny, a więc tego, kto może ubiegać się o świadczenia po śmierci bliskiego, kwestię tę, ustawodawca pozostawił do rozstrzygnięcia sądom. W orzecznictwie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym, o tym kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje nie tylko samo pokrewieństwo ze zmarłym, ale także emocjonalne stosunki.
Dlatego też, oprócz najbliższej rodziny (rodzice, dzieci, rodzeństwo) i małżonków, odszkodowanie mogą również uzyskać osoby spowinowacone czy partnerzy (po wykazaniu silnej więzi emocjonalnej ze zmarłym). Ustalenie kto zalicza się do kręgu najbliższych członków rodziny powinno być oceniane przez sąd indywidualnie, odrębnie w przypadku każdej sprawy.
Zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej:Artykuł 446 § 3 Kodeksu Cywilnego przewiduje wypłatę odszkodowania za szkody materialne, nie mówi nic jednak o wypłacie kompensaty za poniesione szkody niemajątkowe takie jak cierpienie psychiczne spowodowane śmiercią bliskiej osoby. Dopiero w nowelizacji z dnia 3 sierpnia 2008 roku (art. 446 § 4 KC) wprowadzono możliwość uzyskania zadośćuczynienia przez bliskich osoby zmarłej. Wypłacenie tego świadczenia nie ma związku z pogorszeniem sytuacji materialnej rodziny. Jest to świadczenie mające na celu zrekompensowanie bólu po utracie osoby bliskiej i pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji.
Co wpływa na wysokość zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej:Zadośćuczynienie jest świadczeniem wypłacanym jednorazowo, a jego wysokość zależy w od okoliczności, jakie miały wpływ na krzywdę rodziny zmarłego, ale także od ogólnej stopy życiowej społeczeństwa. Kwota ta nie może zatem być zbyt niska ani też za wysoka.
Szkoda emocjonalna powstała w wyniku śmierci bliskiej osoby ma ścisły związek z przeżyciami wewnętrznymi, dlatego też ciężko jednoznacznie określić wysokość przyznawanych kwot. Sądy w swoich orzeczeniach na przestrzeni lat ustaliły pewne kryteria, które należy brać pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia.
Do tych kryteriów należą m.in.:- wiek osoby ubiegającej się o zadośćuczynienie;
- długość cierpienia po śmierci poszkodowanego;
- stopień krzywdy spowodowany śmiercią poszkodowanego;
- stopień pokrewieństwa lub rodzaj więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym;
- wpływ śmierci na funkcjonowanie rodziny poszkodowanego;
- funkcja, jaką zmarły pełnił w rodzinie (np. czy utrzymywał rodzinę).
Należy pamiętać, że każdy przypadek jest inny, dlatego przy ustalaniu kwoty sąd powinien brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego zdarzenia, które mają wpływ na rozmiar doznanej szkody.